Làm thế nào để dịch thuật tài liệu kỹ thuật tốt ? Như các bạn đã biết dịch thuật là công việc đầy thử thách và mức độ khó không kém gì các chuyên ngành khác. Đảm bảo tính chính xác về nội dung , sử dụng từ ngữ linh hoạt phù hợp với người bản xứ .., Đặc biệt là dịch thuật các tài liệu kỹ thuật, khoa học thì lại khó hơn cả . Làm thế nào bạn có thể dịch tốt những tài liệu văn bản thiên về chuyên ngành kỹ thuật, khoa học ? Bạn cần phải đảm bảo những yếu tố nào và cần những phương pháp dịch thuật như thế nào để đảm bảo. Hôm nay dịch thuật PERSO sẽ cố gắng tập trung vào những vấn đề chính hay gặp trong dịch thuật tài liệu kỹ thuật để thông qua đó bạn có 1 cái nhìn chính xác, xây dựng cho mình cách làm thế nào để giải quyết vấn đề.
Phương pháp dịch thuật dạng tài liệu kỹ thuật
1. Chuẩn bị công cụ dịch thuật
Kiến thức về chuyên ngành : Theo lẽ thường khi mới bắt đầu bạn nên chọn loại tài liệu kỹ thuật mình am hiểu và chuyên sâu, bản thân thích nhất để dịch. Như vậy chúng ta sẽ không mất quá nhiều thời gian và lựa chọn được từ ngữ phù hợp và sát với nghĩa bản gốc.
Những từ điển chuyên ngành: Các bạn có thể tìm mua cuốn từ điển kỹ thuật Anh văn kỹ thuật cơ khí của tác giả: Phan Văn Đáo, ngoài ra: Từ điển điện và điện tử Anh-Việt : Điện và điện tử , Anh – Việt và Từ Điển Khoa Học Và Kỹ Thuật Anh-Việt Nxb Khoa học Kỹ thuật ( Nhiều tác giả ),
Đối với bạn nào cộng tác thường xuyên với các công ty dịch thuật thì có thêm những dữ liệu từ điển mới nhất và cập nhật nhất về từng chuyên ngành.
Từ điển dịch thuật
– Nên có cài thêm từ điển trong máy tính, đối với bạn nào mới học anh văn thì chỉ cần dùng LacvietEVA 2002, gần đây nhất thì có những công cụ dịch thuật, từ điển chuyên ngành được cung cấp miễn phí của Vdict. nếu đã quen thì dùng them từ điển Oxford cũng có bán tại các tiệm đĩa (Từ điển Anh – Anh), Hiện tại bộ từ điển này đã cung cấp hầu hết trên internet nên bạn tải chúng về không quá khó khăn …
– Internet: Công cụ hỗ trợ đắc lực và không thế thiếu cho dịch thuật viên khi họ tra cứu những từ ngữ chuyên ngành , những định nghĩa chuẩn, những tin tức chuyên ngành mới. Giúp cho bài dịch thuậtđảm bảo được tính chính xác
Ví dụ: http://en.wikipedia.org, http://www.encyclopedia.com/, http://encarta.msn.com/
2. Phương pháp dịch thuật
– Dich bám nghĩa của từng chữ: đòi hỏi bạn phải giỏi ngữ pháp, từ vựng tiếng anh tốt, nhưng nhược điểm là người đọc khó hiểu, bởi bản dịch sẽ theo văn phong tiếng anh, nhưng có lẻ đây là cách mà nhiều người (kể cả không học chuyên ngành đang dịch vẫn có thể dịch tài liệu chuyên ngành)
– Dịch thoát nghĩa: chuyên ngành, thuật ngữ kỹ thuật, vốn từ không những tiếng anh mà cả tiếng việt phải khá phong phú, cách diễn dịch này có thể tóm lược, bỏ qua, thêm bớt, ví dụ những trạng từ thường không gây thay đổi nghĩa của câu văn nhiều, có thể bỏ qua.
– Bản địa hóa tài liệu – Ngôn ngữ : Sử dụng vốn kiến thức và kinh nghiệm của mình, truyền tải chính xác nội dung của tài liệu theo phong cách hành văn chung của địa phương , quốc gia đó.
Tuân thủ theo đúng 3 đặc điểm nguyên tắc dịch thuật như :
Các bạn nên có một cuốn sổ tay nhỏ (có thể màng theo người (để túi quần, bóp, vv.). khi gặp từ mới thì cho nó và sổ tay đó.Khi gặp từ mới các bạn có thể tìm kiếm qua nhiều công cụ trong phần chuẩn bị đã giới thiệu
– Sau khi dịch các bạn nên tham khảo người khác, bạn bè, diễn đàn, Thầy cô, gíao viên dạy anh văn nếu các bạn thấy có chổ nào đó chưa ổn. Thói quen thường thấy của những nhà dịch thuật kinh nghiệm cho biết họ dịch 1 đoạn văn, 1 tài liệu không dưới 5 lần.
4. Định dạng văn bản dịch thuật
Định dạng chuẩn là bước cuối cùng trong những tiêu chí đáp ứng 1 bài viết, 1 tài liệu kỹ thuật chuẩn và tốt. Trình bày đúng định dạng gốc.
Dùng công cụ chuyển đổi: Nhắm giúp cố định văn bản, hình ảnh, công thức,vv các bạn có thể dùng nhiều công cụ như Quark Express, NeMark Point, Acrobat converter, theo mình cái đơn giản nhất là dùng công cụ chuyền từ work ra file Acrobat.
Phương pháp dịch thuật dạng tài liệu kỹ thuật
1. Chuẩn bị công cụ dịch thuật
Kiến thức về chuyên ngành : Theo lẽ thường khi mới bắt đầu bạn nên chọn loại tài liệu kỹ thuật mình am hiểu và chuyên sâu, bản thân thích nhất để dịch. Như vậy chúng ta sẽ không mất quá nhiều thời gian và lựa chọn được từ ngữ phù hợp và sát với nghĩa bản gốc.
Những từ điển chuyên ngành: Các bạn có thể tìm mua cuốn từ điển kỹ thuật Anh văn kỹ thuật cơ khí của tác giả: Phan Văn Đáo, ngoài ra: Từ điển điện và điện tử Anh-Việt : Điện và điện tử , Anh – Việt và Từ Điển Khoa Học Và Kỹ Thuật Anh-Việt Nxb Khoa học Kỹ thuật ( Nhiều tác giả ),
Đối với bạn nào cộng tác thường xuyên với các công ty dịch thuật thì có thêm những dữ liệu từ điển mới nhất và cập nhật nhất về từng chuyên ngành.
– Nên có cài thêm từ điển trong máy tính, đối với bạn nào mới học anh văn thì chỉ cần dùng LacvietEVA 2002, gần đây nhất thì có những công cụ dịch thuật, từ điển chuyên ngành được cung cấp miễn phí của Vdict. nếu đã quen thì dùng them từ điển Oxford cũng có bán tại các tiệm đĩa (Từ điển Anh – Anh), Hiện tại bộ từ điển này đã cung cấp hầu hết trên internet nên bạn tải chúng về không quá khó khăn …
– Internet: Công cụ hỗ trợ đắc lực và không thế thiếu cho dịch thuật viên khi họ tra cứu những từ ngữ chuyên ngành , những định nghĩa chuẩn, những tin tức chuyên ngành mới. Giúp cho bài dịch thuậtđảm bảo được tính chính xác
Ví dụ: http://en.wikipedia.org, http://www.encyclopedia.com/, http://encarta.msn.com/
2. Phương pháp dịch thuật
– Dich bám nghĩa của từng chữ: đòi hỏi bạn phải giỏi ngữ pháp, từ vựng tiếng anh tốt, nhưng nhược điểm là người đọc khó hiểu, bởi bản dịch sẽ theo văn phong tiếng anh, nhưng có lẻ đây là cách mà nhiều người (kể cả không học chuyên ngành đang dịch vẫn có thể dịch tài liệu chuyên ngành)
– Dịch thoát nghĩa: chuyên ngành, thuật ngữ kỹ thuật, vốn từ không những tiếng anh mà cả tiếng việt phải khá phong phú, cách diễn dịch này có thể tóm lược, bỏ qua, thêm bớt, ví dụ những trạng từ thường không gây thay đổi nghĩa của câu văn nhiều, có thể bỏ qua.
– Bản địa hóa tài liệu – Ngôn ngữ : Sử dụng vốn kiến thức và kinh nghiệm của mình, truyền tải chính xác nội dung của tài liệu theo phong cách hành văn chung của địa phương , quốc gia đó.
Tuân thủ theo đúng 3 đặc điểm nguyên tắc dịch thuật như :
- TÍN (FAITHFULNESS): tức là trung thành với nguyên bản (faithfulness to the original on the whole).
- ĐẠT (ACCURACY): tức là đạt được sự chính xác cho dù có dịch thoát ý đi chăng nữa. Điều này không đơn giản vì lắm khi “Dịch là phản lại”.
- NHÃ (GOOD FORM): tức là diễn đạt sang ngôn ngữ thứ hai thật thanh thoát, tự nhiên như người bản xứ hết sức có thể.
Các bạn nên có một cuốn sổ tay nhỏ (có thể màng theo người (để túi quần, bóp, vv.). khi gặp từ mới thì cho nó và sổ tay đó.Khi gặp từ mới các bạn có thể tìm kiếm qua nhiều công cụ trong phần chuẩn bị đã giới thiệu
– Sau khi dịch các bạn nên tham khảo người khác, bạn bè, diễn đàn, Thầy cô, gíao viên dạy anh văn nếu các bạn thấy có chổ nào đó chưa ổn. Thói quen thường thấy của những nhà dịch thuật kinh nghiệm cho biết họ dịch 1 đoạn văn, 1 tài liệu không dưới 5 lần.
4. Định dạng văn bản dịch thuật
Định dạng chuẩn là bước cuối cùng trong những tiêu chí đáp ứng 1 bài viết, 1 tài liệu kỹ thuật chuẩn và tốt. Trình bày đúng định dạng gốc.
Dùng công cụ chuyển đổi: Nhắm giúp cố định văn bản, hình ảnh, công thức,vv các bạn có thể dùng nhiều công cụ như Quark Express, NeMark Point, Acrobat converter, theo mình cái đơn giản nhất là dùng công cụ chuyền từ work ra file Acrobat.
Sửa lần cuối: