Biên dịch viên là một nghề rất phổ biến và quan trọng trong ngành dịch thuật. Tất cả mọi lĩnh vực hợp tác, giao lưu quốc tế đều không thể thiếu sự gia của các biên dịch viên trong quá trình chuyển đổi ngôn ngữ.
Trong xu hướng toàn cầu hóa thì biên dịch viên trở thành một trong những nghề có nhu cầu việc làm cao nhất. Nếu bạn yêu thích, giỏi ngoại ngữ, đang học các ngành liên quan đến ngoại ngữ thì rất nên tìm hiểu về công việc này.
Vậy nghề biên dịch viên là gì? Làm sao để trở thành biên dịch viên? Nội dung này chúng ta cùng tìm hiểu và trả lời tất cả những thắc mắc về nghề biên dịch viên nhé.
Biên dịch viên là gì?
Biên dịch viên (tiếng Anh: Translator) là người thực hiện các công việc liên quan đến chuyển đổi nội dung từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác mà không làm thay đổi ý nghĩa của nó.
Với sự phát triển trong hợp tác quốc tế thì rất nhiều nội dung, văn bản từ các lĩnh vực khác nhau đều cần biên dịch viên chuyển đổi ngôn ngữ. Từ các văn bản giấy tờ phổ biến như CMND, bằng cấp, bảng điểm cho đến hồ sơ năng lực công ty, hồ sơ thầu…
Ngoài ra biên dịch viên cũng có thể tham gia vào các dự án dịch khác như dịch thuật website, phần mềm, game, phim ảnh, sách vở… và rất nhiều lĩnh vực khác nữa.
Như vậy biên dịch viên đang đóng vai trò rất to lớn trong việc kết nối hợp tác quốc tế trong mọi lĩnh vực. Chính vì vậy nghề biên dịch viên đang được xem là một nghề rất hot ở Việt Nam trong hiện tại cũng như tương lai.
Biên dịch viên cần có những kỹ năng gì?
Giống như bất kỳ công việc nào, con đường trở thành một biên dịch không dễ dàng. Phải mất sự cống hiến và kiên trì đi kèm với tình yêu đích thực đối với ngôn ngữ. Bạn cần phải được đào tạo tốt và có những kỹ năng cần thiết, như sau:
- Kỹ năng ngôn ngữ
Kỹ năng đầu tiên bạn cần có là về ngôn ngữ. Bạn cần thông thạo ngôn ngữ nguồn hoặc ngôn ngữ mà bạn sẽ dịch. Bạn phải là người nói tiếng địa phương của ngôn ngữ mục tiêu hoặc ngôn ngữ mà bạn sẽ dịch sang. Bạn cũng cần phải là một nhà văn giỏi trong ngôn ngữ mục tiêu.
Rất ít người có thể dịch sang một ngôn ngữ không bắt nguồn từ họ. Để làm việc như một biên dịch chuyên nghiệp, các công ty dịch chỉ xem xét người bản xứ. Sống ở trong nước hoặc ít nhất là đã từng dành phần lớn thời gian ở đất nước mà ngôn ngữ nguồn được nói sẽ giúp nâng cao trình độ ngôn ngữ của bạn. Đó là điều kiện tiên quyết đối với các công ty dịch thuật.
Là một biên dịch chuyên nghiệp, bạn phải có khả năng viết rất tốt và hiểu được văn bản gốc, có khả năng làm từ vựng và ngữ pháp, sử dụng tốt các thành ngữ để diễn tả mọi thứ một cách chính xác. Để trở thành một biên dịch giỏi, bạn nên có khả năng làm chủ ngôn ngữ mục tiêu và hiểu biết tốt về các phương ngữ, dấu chấm câu, ngữ pháp, tiên đề, tiếng lóng, biến thể, phong cách, biệt ngữ và từ lưỡng tính
- Kỹ năng tin học
Bạn nên có kỹ năng tin học tốt nếu bạn muốn trở thành một biên dịch. Đó là lợi thế của bạn nếu bạn có kinh nghiệm trong việc sử dụng một số phần mềm văn phòng như MS Office, MS Excel, MS PowerPoint và cả Photoshop, InDesign vì bạn sẽ cần chúng khi làm việc. Sử dụng các ứng dụng này sẽ nâng cao hiệu quả của bạn và giúp tăng cơ hội nhận việc làm.
Ngoài các ứng dụng nêu trên, bạn cũng cần phải biết cách sử dụng các công cụ CAT (máy tính hỗ trợ dịch). Biết HTML cũng là một lợi thế nhưng cũng không phải là một yêu cầu.
Một biên dịch giỏi cũng cần có kỹ năng đánh máy tốt, vì bạn sẽ phải đối phó với các văn bản dài. Tốc độ đánh máy trên mức trung bình và độ chính xác sẽ giúp bạn rất nhiều.
- Kỹ năng kinh doanh
Nhiều biên dịch ngày nay là biên dịch tự do. Nếu đây cũng là mục đích của bạn, tốt hơn là bạn có một số sự nhạy bén về kinh doanh. Bạn nên có một số kiến thức về tiếp thị và bán hàng để có thể xây dựng một mạng lưới, nhận biết và nhận được dự án dịch thuật. Bạn phải phát triển bền vững vì sẽ có sự cạnh tranh gay gắt giữa các biên dịch tự do khác. Bạn cũng phải học cách đúng giờ và có tổ chức.
Các bước làm thế nào để trở thành một biên dịch chuyên nghiệp
Nếu bạn chắc chắn muốn trở thành biên dịch, đây là các bước cần thực hiện.
Bước 1: Có nền tảng giáo dục
Ngoài việc thông thạo ít nhất hai thứ tiếng, bạn nên học dịch để trở thành biên dịch viên. Một học sinh trung học có thể theo học các khóa học về viết và đọc hiểu, cuối cùng đương nhiên là ngoại ngữ. Nhiều người có bằng cử nhân, chuyên về một ngôn ngữ cụ thể.
Nhiều dịch giả ngày nay cũng là chuyên gia trong nhiều lĩnh vực khác nhau như kinh doanh, nghệ thuật, luật pháp, y khoa, dược phẩm, tài chính và nhiều thứ khác. Họ sử dụng ngôn ngữ song ngữ của họ và nhiều năm kinh nghiệm trong việc thực hành nghề nghiệp của họ để trở thành những biên dịch và cũng là những chuyên gia trong lĩnh vực của họ.
Bước 2: Vượt qua bài kiểm tra trình độ ngôn ngữ
Bạn có thể tăng lý lịch bằng cách vượt qua các bài kiểm tra trình độ ngôn ngữ. Điều này chứng minh bạn có đủ trình độ ngoại ngữ để làm việc. Một số tổ chức, trường học và nhiều công ty dịch yêu cầu biên dịch phải có đủ trình độ ngoại ngữ.
Bước 3: Có được kinh nghiệm làm việc
Kinh nghiệm trong ngành là điều quan trọng đối với những người phiên dịch mới vào nghề. Để có được kinh nghiệm, bạn có thể bắt đầu bằng cách làm việc như là một thực tập sinh. Khi bạn có một số kinh nghiệm, bạn có thể tìm kiếm công việc ở mức cơ bản. Nếu bạn muốn trở thành một biên dịch thì kinh nghiệm là điều rất cần thiết. Bạn cần kinh nghiệm không chỉ để nâng cao kỹ năng của mình trong công việc mà còn cho phép bạn có được sự tin tưởng của khách hàng, giúp bạn có được công việc lâu dài.
Bước 4: Học cách tiếp thị cho chính mình
Tiếp thị bản thân là điều quan trọng nếu bạn quyết định tự do hoặc thậm chí nếu bạn đang tìm kiếm việc làm với tư cách là một biên dịch. Tìm kiếm các công ty dịch thuật, tổ chức, cơ quan chính phủ…có thể tìm kiếm các biên dịch.
Bạn có thể tạo website, viết blog và gia nhập các nhóm biên dịch trên Facebook để bắt đầu xây dựng mạng lưới của mình. Bạn cũng cần chú ý đến việc thiết lập mức giá cạnh tranh cho các loại công việc dịch khác nhau.
Bước 5: Tiếp tục học tập
Khi bạn bắt đầu thiết lập bản thân mình như là một dịch giả chuyên nghiệp, điều quan trọng là phải luôn cập nhật xu hướng mới, công nghệ mới cũng như tin tức ngành dịch thuật. Việc không ngừng học tập sẽ cho phép bạn chuyên môn hóa hơn hoặc đa dạng hơn.